De huisarts die overeind bleef: tussen medische eed en staatsdruk.

De huisarts die overeind bleef: tussen medische eed en staatsdruk.

Huisarts Els van Veen voor haar praktijk - een baken van medisch geweten in een tijd van collectieve verwarring.
Terwijl overheidsmaatregelen de samenleving verdeelden en angst regeerde, bleef zij overeind: trouw aan haar eed, haar patiënten en haar menselijkheid. Achter haar tekenen de gevolgen zich af: verloren jongeren, uitgestelde zorg, geweld tegen vreedzaam protest.
Een portret van morele moed te midden van staatsdruk.

“Geluiden zoals die van mij zijn weggedrukt.”
Met die woorden opent huisarts Els van Veen een indringend interview over haar ervaringen tijdens de coronacrisis.
In een periode waarin gehoorzaamheid aan het overheidsbeleid bijna morele plicht werd, koos zij een andere weg.
Haar verhaal laat diepe sporen na en stelt pijnlijke vragen over vrijheid, verantwoordelijkheid en de grens tussen zorg en staatsmacht.

Een arts in verzet.
Tijdens de coronapandemie sprak Van Veen zich publiekelijk uit tegen het overheidsbeleid. In plaats van gehoorzame navolging, stelde zij vragen over het nut en de proportionaliteit van de maatregelen.
Wat volgde, was geen dialoog – maar repressie.

Van Veen kreeg brieven van het ministerie van Volksgezondheid waarin ze werd beschuldigd van het verspreiden van desinformatie.
Andere artsen deden meldingen tegen haar.
Eén collega schreef zelfs: "Zij heeft doden op haar geweten." Zonder enige vorm van hoor en wederhoor werd de Inspectie voor de gezondheidszorg ingeschakeld.

"Dat was verraad," zegt Van Veen, zichtbaar geraakt.
"Niet één collega heeft mij direct benaderd.
Ze gingen rechtstreeks naar de inspectie.
Ik had niets verkeerd gedaan."

De prijs van het zwijgen.
Van Veen's verzet kwam niet voort uit ego of dwarsheid, maar uit ervaring.
De zelfdoding van haar zusje, die als jongvolwassene psychisch instortte, maakte haar scherp bewust van de kwetsbaarheid van jongeren.
Tijdens de pandemie zag ze opnieuw hoe jongeren collectief werden opgeofferd voor het zogenaamd grotere goed.

Scholen dicht. Examens geschrapt. Sociale isolatie.
Geen brugklasfeest. "Mijn jongste kon geen nieuwe vrienden maken. En als je dan ziet wat dat met jonge mensen doet..."

Haar broer overleed aan uitgezaaide nierkanker – omdat hij, zoals zovelen, in de lockdown niet meer naar de huisarts durfde.

Het Museumplein en het machtsvertoon.

In haar herinnering staat één beeld gegrift: de waterkanonnen op het Museumplein.
Vreedzame demonstranten, artsen, ouders, ouderen - uiteengedreven met geweld.
"Dit is niet hoe we in Nederland met elkaar omgaan," zegt ze. "Ik dacht: dit klopt niet meer."

Een geweten boven richtlijnen.

Als huisarts zwoer Van Veen een eed: om haar patiënten te beschermen en nooit te handelen onder dwang.
"Minister De Jonge heeft die eed niet afgelegd, ik wel." In haar spreekkamer probeerde ze haar patiënten gerust te stellen, maar de mediacampagnes, de persconferenties en de angstpropaganda maakten dat onmogelijk.

"Ik voelde me onder druk gezet. Niet door mijn patiënten, maar door de overheid."

Waarom nog praten over corona?

Omdat het trauma nog leeft, stelt Van Veen.
Families zijn uiteengerukt, vriendschappen verbroken, en een diep wantrouwen in de samenleving is achtergebleven.
"Als we dat niet benoemen, hoe kunnen we dan ooit helen?"

De roep om bewustwording – en gerechtigheid.

Van Veen roept niet op tot wraak, maar tot bewustzijn.
"De verantwoordelijken voor dit beleid moeten zich verantwoorden."
Maar minstens zo belangrijk: "Wees je ervan bewust dat kritische stemmen zoals die van mij zijn weggedrukt.
Ik was niet de enige. Maar we werden het zwijgen opgelegd."

In een tijd waarin het collectieve geheugen zich wil losmaken van een ongemakkelijk hoofdstuk, klinkt haar stem als een echo van wat velen voelen, maar weinigen durven te zeggen:

"We waren bang. Maar de echte schade was niet het virus. Het was wat we elkaar aandeden – in naam van veiligheid." ■