To The Simple Man | AKURAT | Julian Tuwim | Jarhead 2005

The Polish rock band Akurat's song titled “Do prostego człowieka” (To the Simple Man) features lyrics adapted from the poem of the same title by Julian Tuwim, written in 1929. The poem is celebrated for its powerful pacifist and anti-war message, which critiques militarism, patriotic fervor, and propaganda that exploits common people for the benefit of the powerful. It was first published in Robotnik, a Warsaw-based daily newspaper, on October 27, 1929, and immediately sparked controversy due to its bold stance against offensive wars. Despite criticism from various political factions, it became one of Poland’s most iconic anti-war manifestos.

This English translation is a compilation of two versions: one by Pacze Moj and another by Marcel Weyland. Agatmaria refined and merged these translations, introducing corrections and adjustments to create a cohesive rendition that preserves the poem's essence while enhancing its clarity and impact. The resulting adaptation reflects both the original translators' contributions and Agatmaria's editorial work.

The poem surprises with its striking relevance to contemporary issues surrounding the causes of wars between nations. Tuwim's critique of economic motives behind conflicts—such as territorial expansion or resource exploitation—remains poignant today. His appeal to the "simple man," who bears the brunt of war’s consequences, highlights how propaganda manipulates ordinary people into sacrificing their lives for ideals they may not share or understand.

This enduring relevance has contributed to the poem's popularity in modern culture. Its themes have been revived through musical interpretations, including Akurat's rendition, which connects Tuwim’s message to current global conflicts.

To The Simple Man

When every wall is hidden again
By many posters newly pasted up,
When “to the People”, “to the Army”,
Their black ink letters scream alarming,
And any rogue, and any pup
Takes as gospel their ancient lie
That one must go, and burn, and plunder,
Murder and poison, by cannon rip asunder;
When in the thousandth way they charm
Our Father’s Homeland—and by this sleight
Delude with the coloured emblem and
Incite by reason of “historical right”,
Of „every inch”-glory, of vast borderlands,
Fathers’ Forefathers and of their proud banners,
Of heroes and of martyrs;
When bishop, pastor, rabbi come
To say a blessing on your gun
Because they’ve heard the Lord God say:
For the Homeland all must fight today;
When daily journals produce screams and rages
Headlines in letters huge on their front pages,
And herds of wild hens lose their voice
Throwing bouquets at “our brave boys”,
– Oh, my untutored, my simple friend,
My brother from this or the other land!
Know that they beat their drums with dread,
These kings and these lords, fed too well with bread
Know it’s all hogwash, lies perverted,
So when they command you: “Shoulder arms!”,
The cause is some oil has newly spurted
For them, enriching with dollars;
Or that banks aren’t quite to their liking— or that
they’ve sniffed out some moneybags,
Or cooked some scheme, these fattest cats,
For even fatter cotton tax.
Drum then on the pavement with your gun!
For the blood is yours, the oil’s theirs!
And through each capital and each town
Guarding what’s yours, shout out from now on:
“Tell us another! Oh noble sirs!”.

------------

Piosenka polskiego zespołu rockowego Akurat zatytułowana „Do prostego człowieka” zawiera tekst zaadaptowany z wiersza Juliana Tuwima o tym samym tytule, napisanego w 1929 roku. Wiersz jest znany ze swojego silnego pacyfistycznego i antywojennego przesłania, które krytykuje militaryzm, patriotyczny zapał i propagandę, która wykorzystuje zwykłych ludzi na korzyść „potężnych”. Wiersz został po raz pierwszy opublikowany w warszawskim dzienniku „Robotnik” 27 października 1929 r. i natychmiast wywołał kontrowersje ze względu na odważne stanowisko przeciwko wojnom ofensywnym. Pomimo krytyki ze strony różnych frakcji politycznych, stał się jednym z najbardziej kultowych manifestów antywojennych w Polsce.

To angielskie tłumaczenie jest kompilacją dwóch wersji: jednej autorstwa Pacze Moj i drugiej autorstwa Marcela Weylanda. Agatmaria udoskonaliła i połączyła te tłumaczenia, wprowadzając poprawki i dostosowania, aby stworzyć spójną wersję, która zachowuje istotę wiersza, jednocześnie zwiększając jego przejrzystość i wpływ. Powstała adaptacja odzwierciedla zarówno wkład oryginalnych tłumaczy, jak i pracę redakcyjną Agatmarii.

Wiersz zaskakuje swoim uderzającym odniesieniem do współczesnych kwestii związanych z przyczynami wojen między narodami. Krytyka Tuwima dotycząca ekonomicznych motywów stojących za konfliktami - takich jak ekspansja terytorialna czy eksploatacja zasobów - pozostaje aktualna do dziś. Jego apel do „prostego człowieka”, który ponosi największe konsekwencje wojny, podkreśla, w jaki sposób propaganda manipuluje zwykłymi ludźmi, aby poświęcali swoje życie dla ideałów, których mogą nie podzielać lub nie rozumieć.

Ta trwała aktualność przyczyniła się do popularności wiersza we współczesnej kulturze. Jego tematy zostały ożywione poprzez interpretacje muzyczne, w tym interpretację Akurat, która łączy przesłanie Tuwima z obecnymi globalnymi konfliktami.

Do prostego człowieka

Gdy znów do murów klajstrem świeżym
Przylepiać zaczną obwieszczenia,
Gdy "do ludności", "do żołnierzy"
Na alarm czarny druk uderzy
I byle drab, i byle szczeniak
W odwieczne kłamstwo ich uwierzy,
Że trzeba iść i z armat walić,
Mordować, grabić, truć i palić;
Gdy zaczną na tysięczną modłę
Ojczyznę szarpać deklinacją
I łudzić kolorowym godłem,
I judzić "historyczną racją",
O piędzi, chwale i rubieży,
O ojcach, dziadach i sztandarach,
O bohaterach i ofiarach;
Gdy wyjdzie biskup, pastor, rabin
Pobłogosławić twój karabin,
Bo mu sam Pan Bóg szepnął z nieba,
Że za ojczyznę - bić się trzeba;
Kiedy rozścierwi się, rozchami
Wrzask liter pierwszych stron dzienników,
A stado dzikich bab - kwiatami
Obrzucać zacznie "żołnierzyków". -
- O, przyjacielu nieuczony,
Mój bliźni z tej czy innej ziemi!
Wiedz, że na trwogę biją w dzwony
Króle z panami brzuchatemi;
Wiedz, że to bujda, granda zwykła,
Gdy ci wołają: "Broń na ramię!",
Że im gdzieś nafta z ziemi sikła
I obrodziła dolarami;
Że coś im w bankach nie sztymuje,
Że gdzieś zwęszyli kasy pełne
Lub upatrzyły tłuste szuje
Cło jakieś grubsze na bawełnę.
Rżnij karabinem w bruk ulicy!
Twoja jest krew, a ich jest nafta!
I od stolicy do stolicy
Zawołaj broniąc swej krwawicy:
"Bujać - to my, panowie szlachta!