Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid & Enschede

ENSCHEDE bestrijd complot theorieën met geheimen dienst NCTV

De gemeente Enschede laat zich de laatste tijd steeds nadrukkelijker informeren door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Op het eerste gezicht lijkt dat logisch: veiligheid is immers een publieke taak. Maar de vraag dringt zich op: wat doet een landelijke terrorismebestrijdingsdienst in lokale dossiers over ‘maatschappelijke onrust’? Waarom lijkt de gemeente zich steeds meer te verschansen achter analyses over ‘complotdenken’, zonder de wortels van wantrouwen daadwerkelijk te willen begrijpen?

#### Het Bodegraven-complot: nooit onderzocht, wel gecensureerd

Neem het veelbesproken ‘Bodegraven-complot’. De NCTV bestempelt het als gevaarlijke desinformatie, en media herhalen dat braaf. Maar wat is er feitelijk onderzocht? Niets. Er is nooit een onafhankelijk onderzoek ingesteld naar de claims, noch naar de context waarin deze zijn ontstaan. Er zijn alleen gerechtelijke uitspraken geweest over het opruimen van tweets en video's – niet over waarheidsvinding. Wie vragen stelt, wordt afgeserveerd als wappie. Daarmee wordt een fundamenteel democratisch principe opzijgeschoven: dat juist twijfel en onderzoek de basis zijn van een open samenleving.

#### COVID-beleid en de staat als vijand

Ook het COVID-beleid heeft diepe sporen nagelaten. Voor veel mensen betekenden de lockdowns, de QR-code en de vaccinatiedruk een abrupte confrontatie met een controlestaat. De overheid eiste vertrouwen, maar gaf geen ruimte voor kritiek. Journalisten, wetenschappers en burgers die vragen stelden, werden geridiculiseerd of gecensureerd. Deze repressie heeft diepe psychologische littekens achtergelaten, vooral bij mensen die zich al kwetsbaar of uitgesloten voelden. En dat wantrouwen verdwijnt niet vanzelf; het verdiept zich wanneer de overheid de oorzaak van dat wantrouwen weigert te erkennen.

#### De olifant in de kamer: Demmink en de Rolodex-affaire

En dan zijn er de verhalen die de overheid liever vergeet. Het dossier rond Joris Demmink – voormalig topambtenaar van Justitie – is nog altijd een splijtzwam. De verdenkingen van seksueel misbruik en de mysterieuze doofpot van de Rolodex-affaire werpen een lange schaduw over de geloofwaardigheid van de rechtsstaat. Of alles waar is, weten we niet. Maar dat juist de overheid weigert diepgravend onderzoek te doen, voedt het vermoeden dat er inderdaad iets te verbergen valt. In plaats van deze zaken transparant te onderzoeken, kiest de staat voor framing, monitoring en repressie.

#### De rol van Enschede: tussen bescherming en polarisatie

Als Enschede werkelijk iets wil doen aan maatschappelijke spanningen, is het essentieel om burgers niet te reduceren tot ‘complotdenkers’ of ‘radicaliserenden’. De gemeente moet niet klakkeloos de logica van de NCTV overnemen, waarin afwijkende denkbeelden automatisch als bedreiging worden gezien. Wat we nodig hebben is een volwassen democratische houding: openheid, zelfreflectie, waarheidsvinding – en de bereidheid om kritisch naar het eigen handelen te kijken.

Wantrouwen verdwijnt niet door het te onderdrukken. Het verdwijnt door het serieus te nemen.