De kunst van het wegkijken (VPRO Tegenlicht 2 maart 2025)

Met het wankele bestand tussen Israël en Hamas is het verhaal over de mensenrechtenschendingen in Gaza allesbehalve voorbij. Geconfronteerd met 17 maanden aan oorlogsmisdaden, etnische zuivering en massamoord op de Palestijnen kijkt de mensheid weg. Terwijl het Internationaal Gerechtshof in Den Haag bewijzen voor genocide verzamelt, blijft Nederland zich achter Israël scharen. Tegengeluiden worden niet gehoord, duidelijke voorstadia van volkerenmoord niet herkend. Wat betekent deze houding voor het internationaal recht in de toekomst? En waarom lijkt het alsof we niet geleerd hebben van de genocide in Srebrenica?

vanaf 2 maart online | zondag 2 maart 22:55 NPO 2

Na de aanval van Hamas op Israëlische doelen van 7 oktober 2023 heeft Israël alleen al in Gaza meer dan 62.000 Palestijnen gedood, onder wie veel kinderen, en zijn er vele gewonden gevallen. Veel Nederlanders inclusief de politiek, ambtenaren en diplomaten blijven ondanks dit geweld achter de Israëlische regering staan. Intussen verzamelt het Internationaal Gerechtshof in Den Haag bewijzen voor genocide. Het Internationaal Strafhof heeft de Israëlische minister-president Benjamin Netanyahu van oorlogsmisdaden beschuldigd; tegen Israëlische leiders zijn arrestatiebevelen uitgevaardigd. Hoe lang kan de Nederlandse overheid het nog volhouden zich niet duidelijk uit te spreken en te blijven wegkijken?

VPRO Tegenlicht signaleert een overeenkomst met een andere zwarte bladzijde in de Nederlandse geschiedenis: de genocide die plaatsvond in Srebrenica, in voormalig Joegoslavië. Volgens overlevende en genocide-onderzoeker Alma Mustafić is daar andermaal aangetoond dat de internationale gemeenschap eerder in had moeten grijpen. De voorstadia van volkerenmoord zijn namelijk bekend: discriminatie, uitsluiting, dehumanisatie, polarisatie en vervolging. Ook in Gaza hadden we eerder moeten ingrijpen, zegt Mustafić.

Voormalig minister van Ontwikkelingszaken Jan Pronk stelt dat Nederland kleur moet bekennen: “Je bent niet schuldig, maar je bent een beetje medeverantwoordelijk en als je dat niet erkent, word je medeschuldig en dat geldt ook voor Gaza.” Naast Pronk laten in VPRO Tegenlicht andere Nederlanders hun geweten spreken. Zoals rijksambtenaren die wekelijks protesteren en de consequenties hiervan aanvaarden - van ontslag en procesvoering tot de Hoge Raad aan toe.

Back up for: https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2025-2026/de-kunst-van-het-wegkijken.html