Premium Only Content

Samotność Długodystansowca - film fabularny. Anatomia Zła. Polecam
„Samotność długodystansowca” to najwybitniejszy film inicjatora ruchu odnowy w kinie brytyjskim – Tony’ego Richardsona – z okresu działalności „młodych gniewnych”. Reżyser, podobnie jak Reisz, sięgnął po opowiadanie Alana Sillitoe, rozgrywające się – jak zwykle u tego pisarza – w środowisku proletariackim i posiadające liczne akcenty autobiograficzne.
Bohaterem filmu jest niespełna osiemnastoletni Colin Smith, który po drobnej kradzieży trafia do bardzo rygorystycznego domu poprawczego. Tam dyrektor ośrodka dostrzega w nim duży talent sportowy. Pozwala mu ćwiczyć bieg długodystansowy poza murami, na wolności. W czasie długich samotnych godzin wrażliwy i romantyczny chłopak wspomina swe dotychczasowe życie. Jest w nim duże poczucie własnej i społecznej krzywdy. Colin coraz bardziej rozpoznaje siebie i otaczający świat, dojrzewa do porzucenia pokus konformizmu i świadomego sprzeciwu wobec nieakceptowanej rzeczywistości.
Richardson wraz z odtwórcą głównej postaci – Tomem Courtenayem – w sposób mistrzowski konstruuje portret psychologiczny młodego kontestatora. Colin, dorastający w szarym i pozbawionym perspektyw świecie robotniczego przedmieścia Nottingham, początkowo spontanicznie neguje ustalony porządek i mieszczańskie postawy otoczenia. Później śledzimy narastający w obliczu zdarzeń proces określania własnej tożsamości, zwieńczony znakomicie przedstawionym monologiem wewnętrznym – ukazującym w postaci potoku myśli i wspomnień podsumowanie jego dotychczasowego życia. Courtenay kreuje lansowany przez „nowe kino” - bliski przeciętności, lecz charakterystyczny typ bohatera. Jest wyrazisty i naturalny ze swą zmęczoną postarzałą twarzą, autentyczny w sferze zachowań, melancholijny i uczuciowy lecz bez zbytniej w tym koncesji na rzecz sympatii widzów.
Film Richardsona, społecznie oskarżycielski i artystycznie dojrzały, cechuje znaczny radykalizm bliski ideom socjalistycznym. W obrazie losów Colina zawiera ostrą krytykę zastanej rzeczywistości i panującego w niej systemu wartości. W otoczeniu bohatera panuje poczucie społecznego zmarginalizowania i przejmujący brak perspektyw. Poprawczak ma charakter zakładu „modelowego” – przypomina represyjne więzienie dla niepokornych i jednocześnie orwellowską instytucję do manipulowania życiem wewnętrznym młodzieży. W odczuciu Colina społeczny ład oparty jest na niesprawiedliwości i przemocy, a dominujący w nim mit indywidualnego sukcesu staje się nauką kompromisu i przyzwolenia na zło. Bohater w imię swej autentyczności manifestacyjnie kontestuje społeczne układy i pokusy życia konwencjonalnego. Przyjmuje trudną, podszytą idealizmem, samotniczą postawę permanentnego sprzeciwu i niepokornej obrony własnego świata wartości.
Główny wątek filmu – historia trudnego dojrzewania młodego proletariusza – ukazany jest w dwóch kompozycyjnych płaszczyznach: czasu teraźniejszego i wspomnień bohatera. Obie łączy głównie motyw ćwiczeń biegu długodystansowego w poetycko przedstawionym lesie. W obrazie poprawczaka i w retrospektywach dominuje relacja realistyczna, pełna znakomicie wykreowanych postaci (na uwagę szczególnie zasługuje wybitna rola Michaela Redgrave’a jako dyrektora ośrodka) i świetnie zarysowanych szczegółów społeczno-obyczajowych. W scenach biegu przeważa liryka podkreślająca radość Colina i jego poczucie wolności. Tu kamera Waltera Lassally’ego okazuje się szczególnie kreatywna. Cała przestrzeń buduje nastroje – drzewa, rozlewiska, słońce, dukty. Dynamice biegu towarzyszy dynamika kamery, która chwilami nieomalże „tańczy”.
„Samotność długodystansowca” – film Richardsona, Courtenaya i Lassally’ego – pozostał do dziś zjawiskiem żywym i aktualnym, przejmującym siłą życiowej prawdy i artystycznej kreacji, bliskim nam uniwersalnością przesłania.
Tony Richardson (1928-1991) – brytyjski reżyser, scenarzysta i producent. W latach pięćdziesiątych promował dramaty „młodych gniewnych” w teatrze i działał w grupie dokumentalistów Free Cinema („Mama nie pozwala”). Pod koniec dekady został współzałożycielem firmy Woodfall Films i znaczącym twórcą filmowego ruchu brytyjskich młodych gniewnych. Najwybitniejsze filmy zrealizował w latach 1958-1968: „Miłość i gniew”, „Smak miodu”, „Samotność długodystansowca”, „Tom Jones” i „Szarża lekkiej brygady”.
Walter Lassally (1926) – brytyjski operator. Początkowo współpracował z ruchem Free Cinema. Wybitny autor zdjęć do filmów T. Richardsona („Smak miodu”, 1962, „Samotność długodystansowca”, „Tom Jones”, 1963), M.Cacoyannisa („Elektra”, 1962, „Grek Zorba”, 1964 – Oscar) i J. Ivoryego („Upał i kurz”, 1983, „Bostończycy”, 1984).
Tom Courtenay (1937) – aktor brytyjski. Zasłynął kreacją w „Samotności długodystansowca”, która urosła do rangi symbolu brytyjskich młodych gniewnych. Stworzył wiele wybitnych ról, między innymi w filmach: „Billy kłamca” (1963), „Za króla i ojczyznę” (1964), „Doktor Żywago” (1965), „Król szczurów”(1965) i „Garderobiany” (1983).
Zygmunt Machwitz
-
LIVE
Spartan
43 minutes agoPro Halo Player | Scrims vs CoL @ 6:30 EST into SWTOR
102 watching -
1:11:38
TheCrucible
13 hours agoThe Extravaganza! EP:05 (6/16/25)
67.1K7 -
1:11:47
Kim Iversen
2 hours agoThe World’s on Fire and Trump Just Launched a Cell Plan
24K74 -
StoneMountain64
5 hours agoMost Underrated Game Out Right Now
7.93K -
40:19
Kimberly Guilfoyle
3 hours agoIsrael Controls the Skies, Plus Big Tech's Blacklist, Live with Janatan Sayeh & Tyler O'Neil | Ep230
58.1K38 -
1:05:20
Redacted News
2 hours ago"We ESCAPED Israel because we knew it was coming" 2 Israeli journalists warned the world | Redacted
46.4K123 -
1:17:34
Candace Show Podcast
3 hours agoI’m BACK! Just In Time For World War 3. | Candace Ep 200
63.9K81 -
LIVE
LFA TV
21 hours agoLFA TV ALL DAY STREAM - MONDAY 6/16/25
1,197 watching -
DVR
freecastle
5 hours agoTAKE UP YOUR CROSS- Lingering Lunacy of the LEFT!
17.8K1 -
12:20
Clownfish TV
4 hours agoHollywood is a HOT MESS Right Now, Says Madame Web Star!
16.3K9