የጋላው ጠላትነት ከዘመነ መፍንት እስከ ብርሃኑ ጁላ ቅጥፋት ፡ ዶር ደብሩ ነጋሽ ትንታኔ

ሰባስቲያን ኦ ኬሊይ (Sebastain O’kelly) የተባለ ፀሀፊ ፡ አሜዴኦ ( Amendo: The True story of an Italian’s war in Abyssinia ) በተሰኘው መፅሐፍ ውስጥ በማይጨው ( በሁለተኛው ) የኢትዮጵያ ጣሊያን ጦርነት ስለ ጋላ ክህደት የሚከተለውን ፅፏል ፡፡
አንድ፡ አውሮፕላን እየተደበደበ ( በመርዝ ጋዝ) የጠላይ ኃይል አይሎበት ሲያፈገፍግ የነበረውን እና በጦር ሚኒስትሩ ራስ ሙሉጌታ ( 80 አመታቸው ነበር) ይመራ የነበርውን ጦር የራያ ጋላ ከኋላ ወጋቸው የጦር ሚኒስትሩንም ገዳላቸው ፡፡
በሁለተኛ ደረጃ ኃይለ ስላሴ የአዘዞ ጋላ ( ፋረሰኛ) በመጨረሻ ወደ ጦርነቱ ይገባል ብለው በመጠባበቅ ላይ እያሉ ወደ ጣሊያኖቹ ለውጊያ ከመሄድ ይልቅ በጦርነት ወደ ተዳከመው የኃይለ ስላሴ ከኋላ ዘመተባቸው ፡፡ ከኋላ በአዘዞ ጋላ ከላይ በአውሮፕላን እየተደበደበ ያፋገፍግ የነበረው የኢትዮጵያ ጦር ብትንትኑ ወጣ
ለጋላው አማራን እና ኢትዮጵያን የመካድ ድርጊት አዲስ አይደለም ብዙ ታሪክ ያለው እና ጋላ ኢትዮጵያዊ መንፈስ የሌለው እና ሁሌን ኢትዮጵያ በተዳከመች ቁጥር አማራን /ኢትዮጵያን የሚከዳ መሆኑ ማሕበረሰቡ በተለይ አማራው ጠቅቆ ሊረዳ እና ሊያውቅው ይገባል ፡፡ የዶክ ደብሩ ነጋሽም አስተምርሆ ይህን መሰረት አድርጎ ነው ፡፡
The retreat that followed turned into a rout as the shattered Ethiopian were harried from the air, and then the Raya Galla turned on their detested shoan overlords. Among those killed by the wrathful tribesman (Galla) was Ras Mulugueta , Haile Selassie’s minister of war, and the commander of his now non-existent ‘army of the centre’ Page 68
As his men faltered, Haile Selassie saw through the heavy rain the horsemen of the Azebo Galla prepare to intervene at last. But instead of descending on the Italian, they charge the rear of his own beleaguered warriors. Pursued by the Galla and bombed from the air, the Ethiopian retreat become a rout. Page 71