Η Θεοσοφικη Εταιρεια-σχολη και η Ελένα Μπλαβάτσκυ

H Ελένα Πετρόβνα Μπλαβάτσκυ ( Ukrainian: Олена Петрівна Блаватська, Olena Petrivna Blavatska; ρωσικά: Еле́на Петро́вна Блава́тская‎· 12 Αυγούστου 1831 - 8 Μαΐου 1891), γνωστή και αναφερόμενη συχνά και ως Μαντάμ Μπλαβάτσκυ (Madame ή Mme Blavatsky),[1] ήταν Ρωσίδα αποκρυφίστρια, φιλόσοφος και συγγραφέας, ιδρύτρια της Θεοσοφικής Εταιρείας το 1875. Γεννήθηκε ως Helena Petrovna von Hahn. Υπήρξε η νόμιμη κληρονόμος του Διοικητή του Κυβερνείου του Ερεβάν, δισεκατομμυριούχου στρατηγού Nikifor Vladimirovich Blavatsky. Απέκτησε διεθνώς ακολούθους ως η ηγέτιδα θεωρητικός της Θεοσοφίας.
Πατέρας της ήταν ο Πέτερ Αλεξέγιεβιτς φον Χαν, (Pyotr Alexeyevich von Hahn (ρωσικά: Пётр Алексеевич Ган)), συνταγματάρχης του πυροβολικού, και μητέρα της η Ελένα Αντρέγιεβνα, (Helena Andreyevna von Hahn (ρωσικά: Елена Андреевна Ган)), συγγραφέας. Γεννήθηκε σε μια ρωσο-γερμανική οικογένεια στο Αικατερινοσλάβ (νυν Ντνίπρο Ουκρανίας) της τότε Ρωσικής Αυτοκρατορίας. To αρχικό της όνομα ήταν Helena Petrovna von Hahn. Στις 7 Ιουλίου1849 και σε ηλικία 17 χρονών παντρεύτηκε τον Διοικητή του Κυβερνείου του Ερεβάν, στρατηγό Nikifor Vladimirovich Blavatsky, γεννημένο το 1809, 40 ετών (22 χρόνια μεγαλύτερός της). Τρεις μήνες μετά τον γάμο της, ο σύζυγος της πεθαίνει και αυτή κληρονομεί την τεράστια περιουσία του. Αμέσως μετά η δεκαοχτάχρονη τότε Έλενα, δισεκατομμυριούχος, έφυγε από τη Ρωσία και άρχισε την περιπλάνησή της στον κόσμο.[2] Από την εφηβεία της ανέπτυξε ενδιαφέρον για τον εσωτερισμό. Σύμφωνα με μετέπειτα αναφορές της, το 1849 ξεκίνησε μια σειρά ταξιδιών στον κόσμο, επισκεπτόμενη την Ευρώπη, την Αμερική και την Ινδία, και όπως είπε η ίδια, συνάντησε πνευματικές αυθεντίες, τους Κυρίους της Αρχαίας Σοφίας, που την έστειλαν στο Σιγκάτσε του Θιβέτ. Εκεί εκπαιδεύτηκε για να αναπτύξει μια βαθύτερη κατανόηση της σύνθεσης θρησκείας, φιλοσοφίας και επιστήμης. Στις αρχές της δεκαετίας του 1870, η Μπλαβάτσκυ συμμετείχε στο κίνημα του Πνευματισμού. Αν και γενικά υπερασπιζόταν την πραγματική ύπαρξη των πνευματιστικών φαινομένων, ήταν εναντίον της κύριας ιδέας του Πνευματισμού, σύμφωνα με την οποία οι οντότητες με τις οποίες επικοινωνούσαν ήταν τα πνεύματα των αποβιωσάντων. Όταν μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1873, έγινε φίλη του Χένρυ Στηλ Όλκοττ και ανήλθε στην προσοχή του κοινού ως πνευματιστικό μέντιουμ· ωστόσο μερικές φορές κατηγορήθηκε δημόσια για απάτη.

Τον Σεπτέμβριο του 1887 η Μπλαβάτσκυ εκδίδει το πρώτο τεύχος του περιοδικού με την ονομασία Lucifer (Εωσφόρος). Η ίδια δηλώνει ότι σκοπός του περιοδικού είναι να φέρει στο φως τα κρυμμένα πράγματα του Σκότους. Επιπροσθέτως, δικαιολογεί ότι ο Εωσφόρος είναι το πρωινό αστέρι της αυγής που αντιστοιχεί στον ελληνικό Φώσφορο και το Λούσιφερ δεν είναι ούτε ανίερος ούτε σατανικός τίτλος. Είναι ο λατινικός Luciferous. Το όνομα του αγνού κήρυκα του φωτός της ημέρας.[3]

Στις 8 Μαΐου 1891, η Μπλαβάτσκυ, που υπέφερε από μια χρόνια ασθένεια των νεφρών και είχε προσβληθεί από γρίπη, πέθανε, ενώ παρόντες ήταν αρκετοί φίλοι της.

Η Θεοσοφική Εταιρεία
Στη Νέα Υόρκη η Μπλαβάτσκυ ίδρυσε τη Θεοσοφική Εταιρεία μαζί με τον Όλκοττ και τον Ουίλλιαμ Κουάν Τζαντζ (William Quan Judge) το 1875. Δύο έτη μετά τύπωσε το Ίσις αποκεκαλυμμένη, ένα βιβλίο που περιγράφει την Θεοσοφική κοσμοθεωρία. Συνδυάζοντάς την στενά με τον Ερμητισμό και τον Νεοπλατωνισμό, η Μπλαβάτσκυ περιγράφει τη Θεοσοφία ως "τη σύνθεση της επιστήμης, της θρησκείας και της φιλοσοφίας" και διακήρυξε, πως είναι η αναβίωση της "Αρχαίας Σοφίας", που ενυπάρχει σε όλες τις θρησκείες του κόσμου. Στο βιβλίο αυτό αποκαλεί αυτούς που της αποκάλυψαν τις διδασκαλίες της "Διδασκάλους της Μυστικής Μεγάλης Λευκής Αδελφότητας" ή οι "Μαχάτμα". Η Μπλαβάτσκι ισχυρίστηκε ότι είχε έρθει σε φυσική επαφή με αυτούς τους γήινους αντιπρόσωπους αυτών των μυστών στο Θιβέτ. Αλλά και επίσης ότι συνέχιζε να λαμβάνει διδασκαλίες από αυτούς μέσω ψυχικών καναλιών λόγω των ικανοτήτων της ως πνευματικό μέντιουμ.[4]

Το 1880 μαζί με το Όλκοττ μετέβη στην Ινδία, όπου συνεργάστηκε με την Ευγενή Εταιρεία (Arya Samaj), ένα Ινδουιστικό αναμορφωτικό κίνημα. Το ίδιο έτος στην Κεϋλάνη, οι δύο τους -θεωρείται ότι- έγιναν οι πρώτοι κάτοικοι των ΗΠΑ που μεταστράφηκαν στον Βουδισμό. Αν και η Βρετανική διοίκηση αντιτέθηκε, η Θεοσοφία διαδόθηκε γρήγορα, αλλά αντιμετώπισε εσωτερικά προβλήματα όταν η Μπλαβάτσκυ κατηγορήθηκε ότι παρήγαγε ψευδή παραφυσικά φαινόμενα. Επειδή η Μπλαβάτσκυ είχε και θέματα υγείας, επέστρεψε το 1885 στην Ευρώπη και ίδρυσε τη Στοά Μπλαβάτσκυ στο Λονδίνο. Εκεί εξέδωσε το έργο Το Μυστικό Δόγμα, που -όπως ισχυριζόταν- ήταν σχόλια σε αρχαία χειρόγραφα του Θιβέτ, καθώς και δύο άλλα βιβλία: Το κλειδί στη Θεοσοφία και το Η φωνή της Σιωπής. Ασθένησε από γρίπη και απεβίωσε σε ηλικία 60 ετών.