Johan Op De Beeck: Leopold II - Het Hele Verhaal (Klara Podcast Aflevering 7)

De sociale strijd, financiële kopzorgen en een groot seksschandaal. Op 26 februari 1885 wordt de Akte van Berlijn getekend. De akte regelt een immense vrijhandelszone in het Congobekken en maakte het tot een neutraal territorium. Verder verklaart de akte de oorlog aan de slavernij. De akte bevat slechts één vervelend artikel, Art 17, geeft de grootmachten het recht om een internationale commissie op te richten die toezicht moet houden op de vrijheid van handel en scheepvaart in Congo. Daardoor kan Leopold geen douanerechten innen op de Congostroom. Een tikkende tijdbom.

In april 1885 barst in Londen een groot seksschandaal los. Het is de Engelse onderzoeksjournalist William Stead die de zaak aan het licht brengt. De Londense luxe-prostituee Mary Jeffries zou minderjarige meisjes geleverd hebben aan hooggeplaatste heren. En al zijn er geen bewijzen voor de betrokkenheid van Leopold II, zijn naam wordt wel genoemd. In België vindt dit verhaal vooral weerklank bij de socialistische kranten. Leopold II loopt grote reputatieschade op maar het houdt hem niet uit zijn slaap.

Inmiddels leven honderdduizenden Vlaamse boerenfamilies in bittere armoede. Ze trekken massaal naar Noord-Frankrijk als seizoensarbeiders of emigreren naar Amerika. In Wallonië zorgt de industrialisering voor nieuwe jobs, maar de werkomstandigheden zijn er verschrikkelijk. Er breken opstanden uit en Leopold staat er op dat deze onmiddellijk neergeslagen worden. De armoede van zijn bevolking is geen prioriteit voor de koning. Zijn hele leven lang zal Leopold II eenzelfde houding aannemen tegenover de sociale kwestie, namelijk die van paternalistische weldoener, maar zeker niet die van sociale hervormer.

“ Wij moeten een eind maken de anarchie en aan de ondertussen onophoudelijke prediking ervan.”

En hij heeft nog meer kopzorgen. Er is de schoolstrijd die volop woedt en waarin hij absoluut een neutrale positie moet behouden. En dan is er nog zijn kolonie :De Vrijstaat Congo is inmiddels een geldverslindend monster geworden. Leopold krijgt het amper gefinancierd. Bevriende bankiers kunnen hem geen leningen meer toestaan. Leopold kan niet anders dan besparen op alles wat mogelijk is, tot grote treurnis van zijn vrouw Marie-Henriette.
Maar dan biedt zich vanuit onverwachte hoek weer een opportuniteit aan. De strijd tegen de slavenhandel, wordt nieuw leven ingeblazen door de Franse kardinaal Lavigerie. Dit zou wel eens de oplossing kunnen zijn voor zijn financiële problemen. In 1889 , op een internationale conferentie in Brussel, ziet de koning zijn kans om een nieuwe eis op tafel te leggen : het heffen van douanerechten om de strijd tegen de slavenhandel te financieren.

Volg Johan Op De Beeck op Twitter: https://twitter.com/johanopdebeeck

Volg op Twitter: https://twitter.com/BasedCongo

Koop Boek: https://www.standaardboekhandel.be/p/leopold-ii-9789463962094

#JohanOpDeBeeck #LeopoldII #HetHeleVerhaal